โรคปอดอักเสบ อาการเป็นอย่างไร ป้องกันได้อย่างไรบ้าง?

[siritidaphon]

โรคปอดอักเสบ อาการเป็นอย่างไร ป้องกันได้อย่างไรบ้าง?

โรคปอดอักเสบ หรือที่มักเรียกว่าปอดบวม เป็นภาวะอักเสบของเนื้อปอดและถุงลมปอด ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยเฉพาะการติดเชื้อ อาการของโรคนี้อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุ ความรุนแรง และสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย แต่มีสัญญาณเตือนที่สำคัญที่ควรสังเกต และมีวิธีป้องกันที่สามารถทำได้ครับ

อาการของโรคปอดอักเสบ
อาการของโรคปอดอักเสบมักจะเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน และอาจมีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ในระยะแรก แต่จะมีความรุนแรงมากกว่าและมีอาการทางระบบทางเดินหายใจที่ชัดเจนขึ้น:

ไอ:

เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด อาจไอแห้งๆ หรือไอมีเสมหะก็ได้

เสมหะอาจมีสีเหลือง เขียว หรือในบางรายอาจมีสีสนิม หรือมีเลือดปน

อาการไออาจเป็นต่อเนื่องและรุนแรงขึ้น

มีไข้และหนาวสั่น:

ไข้สูง เป็นไข้ติดต่อกัน หรือมีไข้ต่ำๆ แต่เรื้อรัง

อาจมีอาการหนาวสั่น หรือเหงื่อออกมาก

หายใจหอบเหนื่อย:

รู้สึกหายใจลำบาก หายใจถี่ หรือหายใจตื้น

อาจรู้สึกแน่นหน้าอก หรือเจ็บหน้าอกเวลาหายใจเข้าลึกๆ หรือไอ

ในเด็กเล็กอาจเห็นชายโครงบุ๋ม หรือจมูกบานขณะหายใจ

เจ็บหน้าอก:

มักเป็นอาการเจ็บแปลบๆ หรือเจ็บเสียดๆ บริเวณหน้าอก โดยเฉพาะเมื่อหายใจเข้าลึกๆ หรือไอ

อาการเจ็บอาจรุนแรงขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหว

อ่อนเพลีย ไม่มีแรง:

รู้สึกเหนื่อยล้า อ่อนเพลียอย่างมาก แม้จะพักผ่อนแล้ว

อาจมีอาการปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ

อาการอื่นๆ ที่อาจพบ:

คลื่นไส้ อาเจียน

เบื่ออาหาร

ปวดท้อง (โดยเฉพาะในเด็ก)

ในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง: อาการอาจไม่ชัดเจน เช่น เพียงแค่ซึมลง สับสน อ่อนเพลียมาก หรือมีอาการแย่ลงจากโรคประจำตัวเดิม โดยที่อาจไม่มีไข้หรือไอที่ชัดเจน

ข้อควรระวัง: หากมีอาการเหล่านี้ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง (เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง) ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะโรคปอดอักเสบอาจลุกลามและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

การป้องกันโรคปอดอักเสบ
การป้องกันโรคปอดอักเสบทำได้หลายวิธี ทั้งการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง:

ฉีดวัคซีนป้องกันโรค:

วัคซีนไข้หวัดใหญ่: ควรฉีดเป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เพราะไข้หวัดใหญ่เป็นสาเหตุสำคัญที่นำไปสู่ปอดอักเสบจากแบคทีเรียแทรกซ้อนได้

วัคซีนป้องกันปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมค็อกคัส (Pneumococcal Vaccine): มี 2 ชนิด (PCV และ PPSV23) แนะนำสำหรับเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ (65 ปีขึ้นไป) และผู้ที่มีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคปอดเรื้อรัง โรคหัวใจ เบาหวาน ตับแข็ง ไตวาย หรือผู้ที่ไม่มีม้าม


รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล:

ล้างมือให้สะอาด: ด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์บ่อยๆ โดยเฉพาะหลังไอ จาม ก่อนรับประทานอาหาร และหลังเข้าห้องน้ำ

ไม่เอามือไปสัมผัสใบหน้า: โดยเฉพาะตา จมูก ปาก เพื่อลดการนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย

ไอหรือจามอย่างถูกวิธี: ใช้กระดาษทิชชูปิดปากและจมูก หรือไอจามใส่ข้อพับแขนด้านใน แล้วทิ้งกระดาษทิชชูลงถังขยะทันที

หลีกเลี่ยงการสัมผัสเชื้อโรค:

หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย: โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการไอ จาม หรือป่วยเป็นโรคทางเดินหายใจ

สวมหน้ากากอนามัย: เมื่ออยู่ในที่ชุมชน หรือเมื่อต้องดูแลผู้ป่วย


หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำลายปอด:

งดสูบบุหรี่: รวมถึงหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองและมือสาม เพราะการสูบบุหรี่ทำลายระบบทางเดินหายใจและภูมิคุ้มกันของปอด ทำให้ติดเชื้อได้ง่ายขึ้นและอาการรุนแรงกว่า

หลีกเลี่ยงมลภาวะทางอากาศ: เช่น ฝุ่น PM2.5 ควันพิษ ควันจากการเผาไหม้ หากจำเป็นต้องอยู่ในพื้นที่ที่มีมลภาวะสูง ควรใส่หน้ากาก N95

หลีกเลี่ยงสารเคมีหรือฝุ่นละอองที่เป็นอันตราย: หากทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยง ควรใส่อุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสม


รักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ:

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีน เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: ช่วยให้ปอดและหัวใจแข็งแรง

พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

ควบคุมโรคประจำตัว: หากมีโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคปอดเรื้อรัง ควรควบคุมอาการของโรคให้ดี เพื่อไม่ให้ภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอลง

การป้องกันที่ดีที่สุดคือการดูแลสุขภาพองค์รวม และการตระหนักถึงความเสี่ยงเพื่อเข้ารับการตรวจและรักษาอย่างทันท่วงทีครับ